Uyku apnesi, solunumun uyku esnasında ani bir şekilde durduğu ciddi bir uyku bozukluğudur. Yaygın olarak görülen rahatsızlığın ülkemizdeki sıklığı %5 ila 10 arasındadır. . Solunum bozukluğuna uyku apnesi diyebilmek için solunum durmasının en az 10 saniye olması gerekir. Rahatsızlığın farklı alt tipleri bulunur. Hastalığın belirtileri ise apnenin tipine göre değişebilir.
1) Obstrüktif (Tıkayıcı) Uyku Apnesi: Üst solunum yollarında tıkanıklığa yol açan faktörler nedeniyle ortaya çıkan tiptir. En yaygın olarak bu form görülür.
2) Santral Uyku Apnesi: Beyin solunumu kontrol eden kaslara uygun sinyaller göndermediğinde ortaya çıkan formdur.
3) Mikst Uyku Apnesi: Mikst uyku apnesi sendromu, kişide hem obstrüktif hem de santral uyku apnesi birlikte görülür.
Uyku apnesi belirtileri nelerdir?
Obstrüktif ve santral uyku apne sendromu belirtileri benzerdir. Bu da bazen uyku apnesi formunun belirlenmesini zorlaştırır. Her iki formda da görülen yaygın belirtiler;
Yüksek sesle horlama, (genellikle obstrüktif uyku apnesinde daha belirgindir.)
Başkasının şahit olduğu uykuda solunum durması atakları
Uykudan ani uyanmalar (daha çok merkezi uyku apnesinde olur)
Sabahları uyandığında ağız kuruluğu ya da boğaz ağrısının bulunması
Uykusuzluk çekme
Sabahları olan ağız kuruluğu ve boğaz ağrısı
Sabah baş ağrıları
Depresif ruh hali
Sinirlilik
Dikkat sorunları şeklinde sıralanabilir.
Uyku apnesinde horlama neden olur? sorusuna cevap vermek gerekirse daralmış hava yolundan geçen havanın hızlanması ve yumuşak dokuları titreştirmesi sonucu horlama sesi ortaya çıktığı söylenebilir.
Uyku apnesi nedenleri nelerdir?
Uyku apnesinin nedenleri obstrüktif ve santral formda farklılık gösterir.
Obstrüktif uyku apnesi nedenleri
Aşırı kilo
Erkek cinsiyet
Kalın bir boyun (boyun çevresi 43 santimetrenin üstünde olan erkeklerde risk fazladır.)
Dar hava yollarına sahip olmak
Uyku hapı ya da sakinleştirici ilaç kullanımı
Alkol ve sigara kullanımı
Çeşitli nedenlerle burnun tıkalı olması
Kalıtsal olarak uyku apnesine yatkınlık
Santral uyku apnesi nedenleri
Ensefalit adı verilen beyin enfeksiyonu
Beyin felci
Beyin sapı problemleri
Kalp hastalıkları
Narkorik ağrı kesici kullanmak
Uyku apnesi tanısı nasıl konur?
Hastalığa tanı koymak için doktorunuz öncelikle ayrıntılı olarak şikayetlerinizi sorgular. Sonrasında genel bir muayene ve kulak burun boğaz muayenesi yapar. Üst hava yolları fleksibl emdoskopi adı verilen ucunda kamera bulunan bülkülebilir bir kanül vasıtasıyla incelenir. MR ve BT gibi radyolojik tetkiklerle hava yolları görüntülenir ve darlıklar değerlendirilir.
Hasta gerekli görülürse uyku merkezine yatırılarak daha ayrıntılı bir değerlendirmeye tabi tutulur. Hastalığa kesin tanı koyabilmek için polisomnografi adı verilen uyku analizi testi yapılması şarttır. Bu test solunum durma süresi ve sayısını ölçer. Ek olarak kalp ritmi, kan oksijen yüzdesi, horlama sesinin şiddeti gibi bilgiler de verebilir.
Uyku apnesi tedavi yöntemleri nelerdir?
Uyku apnesi tedavileri hastalığın seviyesine göre yaşam tarzı değişiklikleri, cerrahi tedaviler ve pozitif hava basıncı şeklinde sıralanır. Tedavide öncelikle varsa fazla kilolardan kurtulmak esastır. Sigara ve alkol kullanımından kaçınılmalıdır.
Üst solunum yollarındaki ileri derecedeki darlıklar cerrahi tedavi gerektirebilir. İleri derecede olan uyku apnesi tedavisi için pozitif hava basıncı veren CPAP isimli uyku apnesi cihazı kullanılır. Bu cihazlar uyku esnasında üst hava yollarını devamlı açık tutarak apneyi engeller. Cihaz silikon bir hava maskesi vasıtasıyla kullanılır. Böylece horlama tedavisi de sağlanmış olur.
Eğer gece yarısı nefes nefese uyanarak havasız kalmış gibi hissediyorsanız. Kendinizi uzun zamandır hep yorgun hissediyorsanız. Ya da eşiniz her gece yüksek sesle horladığınızı ve sık sık uykunuzda nefesinizin durduğunu söylüyorsa bir sağlık kuruluşuna başvurarak uyku apnesi açısından değerlendirilmeyi talep edebilirsiniz.
Medical Park’ın Uyku Laboratuvarları
Uyku apnesinin tanı ve tedavisi Medical Park Hastaneleri’nin uyku laboratuvarlarında başarıyla yapılmaktadır.
Uyku apnesi şüphesi ile gelen bireyler özel odalarda bir gece yatırılır. Beyin ve göz hareketliliği, çene kas gerilimi, vücut hareketliliği, nefes düzeni gibi birçok parametre alanında uzman hekimlerin kontrolünde ve özel cihazlar aracılığıyla gece boyunca takip edilir. Elde edilen sonuçlara göre tanı konur ve kişiye özel tedavi prosedürü başlatılır.