Östaki Borusu Nedir, Ne İşe Yarar?
Östaki Borusu (Tüpü), Eustachian Tube adı verilen kanal, burnun en arka kısmındaki geniz bölgesinde bir yapıdır. Normal pozisyonda kapalı olan bu kanal yutma ve yutkunma esnasında açılarak orta kulağa hava akışını sağlamaktadır. Bu işlem östaki borusunun en önemli fonksiyonu olup orta kulak havalanmasını sağlayarak, dış ortam basıncı ile orta kulak basıncını dengede tutmayı sağlar. Bunu yanında orta kulakta biriken sıvıların geniz bölgesine boşalmasını sağlamak ve geniz bölgesinden orta kulağa enfeksiyona neden olacak mikropların ve zararlı sıvıların geçişini engel olmak diğer önemli fonksiyonlarıdır.
Östaki Borusu Fonksiyonu Neden Bozulur?
Östaki borusunun fonksiyonunu bozan birçok faktör sayılabilir. Bunlar arasında önemli olanlar, nezle grip soğuk algınlığı gibi burun enfeksiyonları, sinüzit, alerjik reaksiyonlar, cerrahi travmalar, geniz bölgesinde tümör ya da benzeri kitleler sayılabilir. Bazen hiçbir neden olmadan da yapısal olarak da östaki tüpü fonksiyon bozukluğu görülebilir.
Östaki Borusu Fonksiyon Bozukluğu Belirtileri Nelerdir?
Östaki kanalının yeterli fonksiyon görmemesi sonucunda orta kulak basıncının dış ortam basıncı ile eşitlenememesi durumunda orta kulakta oluşan negatif basınç erken dönemde kulakta dolgunluk hissi, basınç, kulak tıkanıklığı, kulak çınlaması ve seslerin derinden gelmesi şeklide işitmede azalma oluşmasına neden olur. Hastalar özellikle uçak yolculuğuna, deniz dalmalarda, tünele girdiklerinde ya da yüksek irtifa da yürüyüş yaptıklarında kulaklarında çok ciddi rahatsızlık hissederler. Tıkanıklığın uzun süre devam etmesi durumunda baş dönmesi ya da denge bozukluğu, orta kulakta sıvı toplanması, kulak zarının orta kulağa doğru çökmesi, kulak zarının orta kulak yapılarına yapışması, kulak zarında içeri doğru cepleşme ve takiben ciddi kronik orta kulak iltihaplarının oluşması ile sonuçlanabilir. Bazen de kulak zarı bu çökme etkisine dayanamaz ve yırtılır.
Östaki Borusu Tıkanıklığı Nasıl Tedavi Edilir?
Enfeksiyon ya da alerjik reaksiyon gibi sebeplere bağlı olarak kısa sürede gelişen östaki fonksiyon bozukluklarında ödem giderici ilaçlar ve burun spreyleri ile genelde tedavi sağlanır. Uzun süreli kronik östaki fonksiyon bozukluklarında bu yöntemler çoğu zaman başarısız olmaktadır.
Toplumda %1 civarında karşılaşılan kronik östaki tıkanıklıklarının tedavisinde kulak zarı üzerine havalanma tüpü yerleştirilmesi en fazla tercih edilen yöntem olmuştur. Bu tüp sayesinde orta kulak havalanması sağlanmıştır. Ancak bu işleminde kulak zarında yırtılma, kireçlenme, kulak enfeksiyonu gibi kendine göre ciddi dezavantajları vardır. Ayrıca kulakta tüp olduğu müddetçe sürekli banyoda, duşta, denizde, havuzda kulağı sudan korumak için tedbirler almak gerekmektedir. Bu da hastanın hayat konforunun bozulmasına neden olur.
Balon Tuboplasti Nasıl Yapılır?
Son yıllarda Östeki tüpü fonksiyon bozukluklarının tedavisinde kullanılmaya “Balon ile Östaki Borusu genişletilmesi” yöntemi kronik östaki kanalı tıkanıklığı olan hastalarda çok başarılı sonuçlar vermektedir. Bu teknikte burun içinden endoskop eşliğinde girilerek Östaki kanalının ağzına özel bir kateter yerleştirilir. Daha sonra kateter üzerindeki balon östaki tüpü içerisinde şişirilir ve kanalın genişlemesi sağlanır. Bu sayede östaki tüpü fonksiyonlarında uzun süreli düzelme sağlanabilmektedir.
İşlem genel anestezi altında yapılır ve ortalama 20 dakika sürer. Hiçbir şekilde kesi, kanama, sonrasında tampon yerleştirme olmaz. Bazen hastalar öğle arası bile gelip işlemi yaptırabilir ve bir iki saatlik dinlenme sonrası gündelik hayatına dönebilir. Uygun hastalarda son derece güvenli ve tatminkar sonuçları vardır.
Balonla Östaki Borusu Genişletilmesi Kimlerde Uygulanabilir?
Östaki borusunun kronik fonksiyon bozukluğuna bağlı olarak kulak zarında çökme, orta kulakta sıvı birikmesi, orta kulak yapılarına yapışma, kemikçiklerde erime gibi problemleri olan hastalarda uygulanabilir. Bunun yanında östaki borusu fonksiyonun yetersizliği nedeni ile özellikle uçak yolculuğu, su altı sporları sırasında ilaç desteği ve östaki borusu açma egzersizlerine rağmen gelişen barotravma, ciddi kulak ağrısı, kulak kanaması, orta kulakta sıvı toplanması, enfeksiyon problemleri yaşayan hastalar “balonla Östaki Borusu genişletme” işlemi için uygun adaylardır. Balon tuboplasti işlemi bu problemi olan çocuklarda da başarı ile uygulanabilmektedir