Ses Teli Hastalıkları

Ses kısıklığının birçok nedeni vardır. Bunların çoğu basit problemler olup ciddi sıkıntılara neden olmazlar ve kısa sürede düzelir. Daha uzun süreli ses kısıklıkları daha ciddi durumlar sonucu ortaya çıkar ve ciddiye alınması gerekir. 10 günden daha uzun süren, nezle, grip, alerji gibi bir sebebe bağlı olmayan ses kısıklığı olması durumunda mutlama bir Kulak Burun Boğaz doktoruna başvurulmalıdır.
 

Nedenlerine göre ses hastalıkları dört gruba ayrılır; organik nedenler, nörojenik nedenler, psikolojik nedenler  ve fonksiyonel nedenler. Bunlar içinde sık görülenleri polipler, nodüller, kistler, reinke ödemi, spazmodik disfoni, kas gerilim disfonisi, ses teli felci, kistler, kanama, sulcus vocalis, granülomlar, mutasyonel falsetto (puberfoni), Parkinson sayılabilir
 

Başlıca Ses Hastalıkları
 

Ses teli nodülü ses telleri üzerinde, daima iki taraflı ve simetrik olarak oluşan ses teli kalınlaşmasıdır. Nodüllerin nedeni ses travmasıdır. Ses travması, sesin uzun süre, yüksek tonda veya hatalı kullanılmasıdır.
 

Nodüller daha çok mesleğini sesi ile icra eden şarkıcılar, öğretmenler, din adamları gibi kişilerde görülür:
 

• seste çatallanma, kısılma,

• şarkı söylerken tiz notaları çıkartamama

• sesi belli bir tonda sabit tutamama

• sesin kolay yorulması
 

Ses teli nodülü tanısı endoskopik olarak ses tellerinin incelenmesinde kolayca tanınır. 
 

sesin aşırı veya hatalı kullanımından kaçınmak gerekir.  Ses istirahati ve konuşma terapisi ile  nodüllerin çoğu küçülür ve kaybolur. Nadiren cerrahi tedavi gerekir.
 

Ses teli polipleri ses tellerinin üzerinde gelişen, içi sıvı dolu, şişliklerdir. Çoğunlukla ani bağırma, uzun süre konuşma, şarkı söyleme gibi sesin aşırı kullanılmasına bağlı olarak gelişirler. Bu aşırı kullanma sonucu ses telinde şişme (ödem) gelişir. Ses telinin içine kılcal damarlardan kanama da olabilir ve polip gelişir.
 

• seste çatallanma, ses kısıklığı

• şarkı söylerken tiz notaları çıkartamama

• sesi belli bir tonda sabit tutamama

• sesin kolay yorulması
 

Endoskopik gırtlak muayedesinde genellikle tek taraflı, ses telinin içe bakan yüzünde kızarık polip dokusu görülür.
 

Öncelikle ses istirahat ile birkaç hafta takip etmek gerekir. Bu aşama da kendiliğinden küçülüp kaybolabilir. Kaybolmayan polipler cerrahi olarak çıkarılmalıdır. Ağız içinden yapılan ameliyat ile ses teline zarar vermeden sadece polip çıkarılır. Sonrasında birkaç hafta ses istirahatı uygulanmalı, sigara, alkol ve reflüye yönelik tedbirler alınmalıdır.
 

Ses tellerinde oluşan kistler, içi sıvı dolu ve deri tarafından sarılmış keselerdir. Tek taraflı kistler, ses tellerinin en fazla titreşime giren orta bölgesinde görülür.
 

Sesin yüksek tonda ve kötü kullanımı sonucu ortaya çıktığı düşünülmektedir.
 

Kistler, cerrahi yöntem ile tedavi edilmektedir. Cerrahi müdahaleden sonra ise ses terapisi uygulanmaktadır.
 

Ergenlik döneminden sonra, herhangi bir organik bir neden olmadığı halde ergenlik dönemindeki sesi kullanmaya devam etme durumudur. Erkeklerde daha sık görülmektedir. Bazen sesini çocuk sesi gibi kullanan kadınlarda da görülmektedir.
 

Uygun hastalarda ses terapisi ile güzel sonuçlar alınabilmektedir. Hastanın psikolojik olarakta  yeni yetişkin sesini kabullenmesi ve onu kullanması önemlidir. Nadiren cerrahi tedavi tercih edilmektedir.
 

Reinke ödemi, ses tellerinin aşırı şişliğidir. En önemli belirtisi hastanın aşırı düşük perdeden konuşmadır.
 

Sigara, reflü, sesin fazla kullanılması, kimyasallara maruz kalma, aşırı alkol alımı neden olan faktörler arasında sayılmaktadır.
 

Tedavide öncelikle sebep olan faktörlerin tedavisi ile başlanır. Varsa sigara alkol kullanımı bunlar bırakılmalı, reflü tedavisi uygulanmalıdır. Şişlik solunum sıkıntısı yapacak kadar fazla ise cerrahi müdahale gerekmektedir. Şişliğin hafif olduğu durumlarda ses terapisi tercih edilmektedir.
 

Kas gerilim disfonisi, gırtlak kaslarının fazla kullanılması sonucu seste yorgunluk hissedilmesidir. Genellikle tek başına görülse de, bazen organik sorunlarla birlikte de görülebilmektedir.
 

Çoğunlukla neden organik bir nedene bağlı olmayıp stres, kaygı anksiyete durumlarında görülmektedir.
 

Ses terapisi tedavide oldukça etkili olan yöntemdir.
 

Ses teli sulkusu, ses telinde görülen oluklardır. En sık belirtileri,seste güçsüzlük, yorgunluk ve tiz sestir.
 

Geçirilmiş cerrahi, enfeksiyon, ses teli kistleri önemli sebeplerindendir. Bazen doğuştanda olabilmektedir.
 

Ses terapisi, bazı olgularda rahatlama sağlasa da kalıcı tedavi için cerrahi müdahale gerekmektedir. 
 

Granülomlar çoğunlukla ses tellerinin arka yüzünde oluşan damarlı yapılardır.En önemli sebebi olarak reflü maruziyeti düşünülmektedir. Bunun dışında travma, tüberküloz, HIV hastalıklarında da görülmektedir.  olma durumuna bağlı olarak da oluşabilmektedir. 
 

Tedavinin ilk basamağı reflü tedavisidir. Lezyon çok büyükse cerrahi tedavi de tercih edilmektedir. Ayrıca ses terapisi de uygulanabilir.
 

Spazmodik disfoni (SD), konuşma esnasında ses tellerinin aniden kasılarak sesin kıslmasına neden olmasıdır. Nedeni henüz bilinmemektedir. Daha çok sinirsel mekanizmalara bağlı olduğu düşünülmektedir. 
 

Transgender ses problemleri, kişinin karşı cinse geçme isteği nedeniyle görülen ses problemidir. Kadın ve erkek ses üretim sistemleri farklı olduğundan, karşı cinse geçme isteği ses problemlerine neden olur.
 

Cerrahi, tıbbi ve ses terapisi yöntemiyle tedavi edilmektedir. Uygulanan tıbbi ve cerrahi tedavinin devamında davranışsal yaklaşımlı ses ve konuşma terapisi uygulanmaktadır.