Bademcik iltihabı
Bademcik iltihabına (tonsillit) çoğunlukla virüsler neden olurken, daha az sıklıkla da halk arasında beta mikrobu olarak bilinen A-Grubu Beta hemolitik streptokok adı verilen bakteriler neden olmaktadır. Bu enfeksiyon çoğunlukla kış aylarında ve en sık 5-15 yaş aralığında görülür.
Bademcik iltihabı belirtileri ve bulguları Nelerdir?
Bademcik enfeksiyonunun en önemli belirtileri boğaz ağrısı ve ateştir. Tek başına bademcik enfeksiyonu nadir görülürken beraberinde boğazın diğer bölümlerinde de enfeksiyon olabilir. Bu tabloya farenjit denir. Bedemcik iltihabıyla birlikte görülen farenjit nedeni ile hastalarda yutkunma zorluğu ve beslenme problemleri gelişebilir. Kötü bir ağız kokusu gelişebilir.
Streptokok farenjitinde hastada ateş 38°C’nin üzerindedir. Titreme atakları, halsizlik yaygın kas ağrısı, iştahsızlık olabilir. Beraberinde ishal bulantı kusma olabilir. Nadiren deride Kızıl denen döküntülere neden olur.
Hastanın muayenesinde bademcikler büyük, kızarık ve üzerinde beyaz lekeler olur. Küçük dil ve boğaz kızarık ve ödemlidir. Boyunda şişmiş lenf bezleri hissedilir.
Streptokokların neden olduğu bademcik iltihaplarında tedavi önemlidir. Tedavi edilmeyen yada yetersiz tedavi durumlarda ciddi komplikasyonlar gelişir. Eklem romatizması, kalp romatizması, böbrek iltihaplanması gibi ciddi hastalıklar bu komplikasyon arasında sayılabilir.
Bademcik iltihabı bulaşıcı mıdır?
Bademcik iltihabı çok bulaşıcı bir hastalıktır. Özellikle kış aylarında kapalı ortamlarda çok sık bulaşıcılık gösterir. Bazı çocuklar hastalık belirtileri göstermemesine rağmen streptokok bakterisini taşıyabilir. Okulçağındaki bu taşıyıcı çocukların oranı yaklaşık %5-15 dir.
Tedavi
Virüslerin neden olduğu iltihaplarda destek tedavisi yeterlidir. Çoğunlukla kendiliğinden düzelen bu hastalarda sıvı alımının artırılması gerektiğinde basit ateş düşürücü ülaçlar ve istirahat yeterlidir.
Streptokok enfeksiyonundan şüphelenildiğinde boğaz sürüntüsünde hızlı antijen testi ve boğaz kültürü ile bakteri araştırılır. Testler sonucunda Streptokok enfeksiyonu saptanırsa 7-10 dün lük bir antibiyotik tedavisi alması gerekir. Bu hastalarda bulaştırıcılık genelde 2-4 gün sürer. Bu nedenle temastan kaçınmak önemlidir. Tedavi sonrası ateş genellikle 5 gün içinde düşer, takiben diğer şikayetleri azalır. Boğaz ağrısı nedeniyle yumuşak veya sıvı gıdaları tercih etmek gerekir. Bol sıvı alması (su, meyve suları vb) ve istirihat etmesi çok önemlidir.
Bademcik taşları
Bademcikler üzerinde kript denen on oniki adet kadar yarıklar bulunur. Bunlar bademciğin doğaz yapısında bulunan yapılardır. Kronik bademcik problemi olan kişilerde bu yarıklar daha belirginleşir ve içerisini baktariler yemek artıkları, mukus parçacıkları, ölü hücreler birikerek katı parçalar oluşturur. Bazen bunlara kalsiyumda eklenerek taşlaşmasına neden olabilir.
Bademcik taşları şu belirtilere neden olabilir:
• Sık bademcik enfeksiyonuna neden olur,
• Çok kötü ağız kokusuna neden olur
• Boğazda takıntı hissine neden olur
• Nediren kulaklarda ağrı ve öksürük yapabilir.
Tedavi
Bademcik taşlarının tedavisi değişkenlik gösterebilir. Sert olmayan taşlar gargara, yada yumuşak cisimlerle bademciğe basarak çıkarılabilir. Ancak bunlar çoğunlukla tekrar birikir. Bu durumlarda, kesin tedavi şekli bademciklerin çıkarılmasıdır.
Kronik Bademcik İltihabı(Tonsillit)
Bademcik iltihabı (Tonsillit) özellikle çocukluk yaş grubunda daha sık olmak üzere her yaş grubunda görülebilen bir rahatsızlıktır. Hastalığın süresine göre iki gruba ayrılır;
• Akut tonsillit, çoğunlukla virüsler olmak üzere bademciklerin mikraplarla karşılaşması sonucu ortaya çıkan enfeksiyondur. Genellikle ilaç etdavisi ile 7-10 günde iyileşir.
• Kronik tonsillit, bademciklerin sık sık iltihaplanmasıdır. Yıl içerisinde çok sık enfeksiyon atağı geçirir. Artık savunma görevi yapamaz. Ayrıca içinde barındırdığı zararlı mikroplar nedeni ile vücut için zarar vermeye başlamıştır.
Kronik tonsillit belirtileri
• Boğaz ağrısı, boğazda takıntı hissi
• Bademciklerin hava yolunu ve yutmayı etkileyecek kadar büyümesi, horlama
• Ağızda kötü koku
• Bademciklerin üzerinde bademcik taşı denen beyaz kötü kokulu birikintiler görülmesi
Tedavi
Kronik tonsillitin tedavisi bedemciklerin çıkarılmasıdır. Çünkü artık bu bademcik vucüt için zararlı bir durum oluşturmaktadır. Genel kanının aksine bademciklerin alınmasından sonra daha sık hastalanma söz konusu olmaz.