Geniz Eti Ameliyatı (Adenoidektomi) Nasıl Yapılır?
Geniz Eti (Adenoid) nedir?
Geniz eti olarak bilinen adenoid dokusu bademcikler gibi her insanda doğuştan var olan yapılardır. Görevi burun yolu ile vücuda giren mikropları temizlemek ve bunlara karşı vücudu korumaktır. Yani bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Normal gelişim evresinde adenoid dokusu 2-3 yaşında yavaş yavaş büyümeye başlar. 5-7 yaşlarında en büyük halini alır. 9 yaşlarında küçülmeye başlayarak 15 yaş civarında tamamen kaybolur.
Genizeti Büyümesi Sorunları Nelerdir?
Özellikle çocuğun kreş ya da okula başladığı yıllarda sık olarak alerjik ürünlere maruz kalması ya da sık üst solunum yolu geçirmeye başlamasıyla birlikte geniz eti hızla büyümektedir. Bu büyümeyle birlikte hava yolunu tıkayarak özellkle uykuda daha sık olmak üzere burun tıkanıklığı, zorlu nefes alıp verme, ağız açık uyuma, horlama şikayetlerine neden olmaktadır. Bunun sonucunda çocukluk yaş grubunda ciddi bir problem olan ‘Tıkayıcı Uyku Apnesi’ gelişebilmektedir.
Geniz eti dokusu tıpkı bademciklerde olduğu gibi zamanla içerisine giren mikroplar tarafından istila edilir ve içinde bol miktarda mikrop barındırır duruma gelir. Bu mikroplar nedeni ile genizde enfeksiyon odağı olarak rol sık sık enfeksiyon oluşturur. Bu enfeksiyonlardan östaki kanalı fonksiyonlarının etkilenmesi sonucu orta kulak problemleri ortaya çıkar. Sık orta kulak enfeksiyonu ve orta kulakta sıvı birikmesi problemi sık görülür.
Genizetinin sürekli mikroplar nedeni ile iltihap oluşturması komşuluk yolu ile iltihabın sinüslere yayılmasına neden olur. sinüslerin normal havalanmasını bozar ve sık sinüzit atakları gelişir.
Burun tıkanıklığı sonucu sürekli ağız solunumu yapılması diş sağlığını ve üst damak başta olmak üzere yüz kemiklerinin gelişimini bozmaktadır. Aynı şekilde uyku düzeninin bozulması ve yetersiz oksijen alımı ise büyüme, gelişme ve zihinsel fonksiyonları olumsuz yönde etkilemektedir.
Genizeti Ameliyatı Ne Zaman Yapılır?
Geniz eti dokusunun büyümesi sonucu oluşan burun tıkanıklığı ve neden olduğu sık enfeksiyon durumlarının düzelmediği çocuklarda geniz eti çıkarılması ameliyatı önerilmektedir. Geniz eti büyümesi sonucu oluşan burun tıkanıklığının tedavisi için tek seçenek geniz etinin çıkarılması ameliyatıdır. Belirgin tıkanıklık yokken sık tekrarlayan enfeksiyonlar durumunda öncelikle ilaç tedavisi ve tavsiyelerle bir miktar çocuğun takip edilmesi uygundur. Bu takip süresi sonunda çocuğun şikayetlerinde azalma olmaması enfeksiyona bağlı sorunların devam etmesi durumunda da genizetinin çıkarılması gerekir. Sık tekrarlayan orta kulakta sıvı birikimi nedeni ile kulak tüpü takılmasına karar verilen çocuklarda bu işlem sırasında geniz etinin alınması tedavide olumlu katkıda bulunmaktadır.
Geniz Eti Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Daima genel anestezi altında yapılmaktadır. Cerrahi işlem süresi ortalama 15 dakika kadardır. Klasik teknikte ağız içinden girilerek yumuşak damağın arkasından adenoid dokusu özel aletlerle çıkarılır. Son yıllarda geniz eti ameliyatları burun yolu ile endoskopi eşliğinde girilerek de yapılmaktadır. Doğrudan kamera görüşü altında Coblasyon teknolojisi kullanılarak uygulanmaktadır. Bu tekniğin en önemli avantajları östaki kanalı ağzı gibi komşu anatomik yapılara zarar vermeden, geride belirgin genizeti parçası bırakmadan ve ameliyat esnasında daha az kanamaya neden olarak ameliyatın gerçekleştirilmesidir. Bu teknikle yapılan ameliyatlarda daha sonraki döenlerde geniz etinin tekrar oluşma ihtimalide daha azdır.
Geniz Eti Ameliyatı (Adenoidektomi) Sonrası Dönem
Hastalar çoğunlukla aynı gün taburcu edilir. Bir iki gün tükürük içinde pembemsi hafifkirletme olması normaldir. Ameliyat sonrasında belirgin ağrı şikâyeti izlenmez. Ameliyattan sonraki ilk 3-4 gün yumuşak ve ılık gıdalar tüketilmesi uygundur. Ameliyat sonrası konuşmanın genizden gelmesi normaldir. Bu durum iki hafta içinde düzelir.
Çocuklar ameliyat sonrası 1-2 gün evde dinlenmelidirler. Sonrasında okula dönebilirler. En az 7 gün spor faaliyetlerinde bulunmamalıdırlar.
Genizeti Ameliyatı Olunmazsa Ne Olur?
Gerekli olduğu halde çocuklarda genizeti ameliyatı yapılmaması durumunda uzun vadede ciddi problemler görülebilir. Burun solunumu yapılmaması ve sürekli ağız solunumu nedeni ile görülebilen bu problemler arasında, orta yüz bölgesinde gelişim veriliği ve mongol yüz olarak ifade edilen yüz görünümü, kubbe damak olarak bilinen derin damak yapısı, diş problemleri, konuşma problemleri sayılabilir. Bunun dışında genizetinin hava yolunu tıkayarak neden olduğu uyku apnesi durumunda da büyüme gelişme geriliği, bilinçsel fonksiyonlarda azalma, uzun dönemde kalp damar problemleri görülebilir. Geniz etinin neden olduğu sık orta kulak problemleri neticesinde de orta kulakta kalıcı işitme kaybı, kulak zarı yırtığı ve kronik orta kulak enfeksiyonları görülebilmektedir. Bu sebeple genizeti ameliyatı gerektiği durumlardan kaçınılmaması önemlidir.